Podział działki na drogę publiczną może być dokonany wyłącznie wtedy, gdy dzielona nieruchomość jest objęta decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo planem miejscowym... Planując podział nieruchomości i szacując zyski z planowanej sprzedaży wydzielonych działek, trzeba pamiętać o finansowych konsekwencjach decyzji urzędowych. Warto wiedzieć, jak się od nich odwołać, jeśli okażą się niekorzystne dla właściciela - podział działki może się wiązać z utratą prawa do gruntu wydzielonego np. pod drogi publiczne. Kiedy po podziale trzeba wnieść opłatę adiacencką Podział nieruchomości może się wiązać z odebraniem prawa do gruntu wydzielonego pod drogi publiczne (za odszkodowaniem), a także koniecznością uiszczenia opłaty adiacenckiej. Obie kwestie mogą mieć wymierny wpływ na opłacalność danej transakcji. Przed przystąpieniem do podziału warto więc sprawdzić w gminie, czy takie sytuacje mogą mieć miejsce. Kiedy wydziela się działkę pod drogę publiczną Taki podział może być dokonany wyłącznie wtedy, gdy dzielona nieruchomość jest objęta decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo planem miejscowym, w którym część nieruchomości przeznaczono pod taką drogę albo pod poszerzenie istniejącej drogi. W decyzji podziałowej musi być wskazane, z jakiego dokumentu planistycznego wynika przeznaczenie wydzielonej działki gruntu pod drogę publiczną. Jeśli postępowanie podziałowe zostało wszczęte na wniosek właściciela dzielonej nieruchomości, działki gruntu przeznaczone pod drogę publiczną bądź jej poszerzenie przechodzą z mocy prawa na własność odpowiedniego podmiotu publicznoprawnego (gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa, zależnie od kategorii drogi) w chwili, gdy decyzja zatwierdzająca ewidencyjny podział nieruchomości staje się ostateczna. Jeżeli wniosek o podział złożył użytkownik wieczysty nieruchomości, prawo użytkowania działki wydzielonej pod drogę publiczną po prostu wygasa. Dotychczasowy właściciel albo użytkownik wieczysty automatycznie traci więc swoje prawa do wydzielonej pod drogę działki, ale faktyczne przeniesienie posiadania działki następuje w ramach porozumienia stron albo – w razie sporu w tym względzie – może być dochodzone przez nowego właściciela w sądowym postępowaniu eksmisyjnym. Dotychczasowy właściciel (użytkownik wieczysty) może oczywiście odwołać się od decyzji o zatwierdzeniu podziału nieruchomości do sądu administracyjnego. Wówczas przeniesienie posiadania działki nie może być skutecznie wymuszone przed upływem 44 dni liczonych od daty doręczenia tej decyzji stronie pozbawionej praw. Omawiane zasady dotyczą też podziału dokonanego prawomocnym orzeczeniem sądu, w którym sąd rozstrzygnął o podziale nieruchomości i jednoczesnym wydzieleniu działki gruntu pod drogę publiczną lub jej poszerzenie. Nowy stan prawny działki gruntu wydzielonej pod drogę publiczną lub pod jej poszerzenie ujawnia się w księdze wieczystej. Do złożenia wniosku o dokonanie stosownych wpisów zobowiązany jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego (w gminie – wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w powiecie – zarząd powiatu, w województwie – zarząd województwa) albo starosta działający w imieniu Skarbu Państwa. Zanim taki wniosek zostanie złożony, sąd wieczystoksięgowy wpisuje w księdze wieczystej ostrzeżenie o niezgodności ujawnionego w niej stanu prawnego z rzeczywistym stanem prawnym wynikają wynikającym z ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu podziału nieruchomości. Jeśli postępowanie podziałowe zostało wszczęte z urzędu lub na wniosek innych uprawnionych jednostek (na przykład zarządu drogi), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne nadal pozostają własnością (przedmiotem użytkowania wieczystego) dotychczasowych podmiotów. Dopiero w następnym etapie zostaną nabyte przez podmiot publicznoprawny w drodze umowy lub wywłaszczenia. Jakie odszkodowanie należy się za drogę Prawo własności lub użytkowania wieczystego może być odebrane jedynie za odszkodowaniem. Może to być kwota pieniężna albo nieruchomość zamienna z ewentualną dopłatą. Uzgodnienia w sprawie odszkodowania mogą być skutecznie prowadzone dopiero po tym, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości stanie się ostateczna. Dotychczasowy właściciel może negocjować zarówno wysokość, formę, jak i termin realizacji uprawnienia odszkodowawczego. Uzgodnienia powinny się zakończyć zawarciem stosownej umowy z organem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego albo starostą działającym w imieniu Skarbu Państwa. Jeżeli uzgodniono wydanie nieruchomości zamiennej, konieczne będzie podpisanie aktu notarialnego. W ustawie nie określono terminu, w jakim powinny się zakończyć uzgodnienia. Jednak przepisy przewidują, że w razie braku porozumienia odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Można więc przyjąć, że strony mają (tak jak w przypadku procedury wywłaszczeniowej) dwa miesiące na zawarcie ewentualnej umowy. Po tym czasie były właściciel lub użytkownik wieczysty działki może złożyć wniosek do starosty o ustalenie i wypłatę odszkodowania za odebrane prawo do działki drogowej. Starosta wyda decyzję administracyjną, która rozstrzygnie kwestię odszkodowania. Można jeszcze odwołać się od niej do wojewody w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji o odszkodowaniu. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości rynkowej wydzielonej działki. Przyjmuje się przy tym stan i przeznaczenie gruntu z dnia wydania decyzji podziałowej i ceny nieruchomości podobnych do nieruchomości dzielonej z dnia ustalenia odszkodowania. Nie uwzględnia się nakładów poniesionych na wydzielonych działkach gruntu po dniu wydania tej decyzji. Uprawnienie odszkodowawcze nie ulega przedawnieniu. Można go zatem dochodzić w dowolnym czasie. Odszkodowanie jest zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kiedy po podziale trzeba wnieść opłatę adiacencką Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela wzrośnie wartość tej nieruchomości, wójt (burmistrz albo prezydent miasta) może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu. Gdy wnioskodawcą był użytkownik wieczysty, opłata adiacencka obciąży go tylko wtedy, jeśli wniósł już opłaty roczne za cały okres użytkowania. Opłata adiacencka nie może być wyższa niż 30% różnicy wartości nieruchomości przed podziałem i po nim, ale o wysokości stawki procentowej decyduje uchwała rady gminy. Uchwała ta musi obowiązywać już w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w tym dniu. Warto to wiedzieć, ponieważ gmina ma trzy lata na wydanie decyzji o opłacie, licząc od daty uprawomocnienia się decyzji podziałowej lub orzeczenia sądu w tej sprawie. W tym czasie stawki procentowe mogą wzrosnąć. Opłatę oblicza się na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego wykonanej na zlecenie zarządu gminy. Określa on wartość nieruchomości przed podziałem i po nim według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wydzielono działki pod drogi publiczne lub pod ich poszerzenie, nie bierze się pod uwagę ich powierzchni przy określaniu wartości nieruchomości zarówno przed podziałem, jak i po nim. Obowiązek wniesienia opłaty adiacenckiej powstaje po upływie 14 dni od terminu, w którym decyzja o ustaleniu tej opłaty stała się ostateczna. Na wniosek właściciela nieruchomości opłata może zostać rozłożona na raty na okres maksymalnie dziesięciu lat. Rozłożenie na raty nie może nastąpić z urzędu. Wysokość poszczególnych rat i terminy płatności powinny zostać określone w decyzji o ustaleniu opłaty. Należność gminy z tytułu rozłożenia opłaty adiacenckiej na raty podlega zabez pieczeniu, w tym przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości (decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej). Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości może we wniosku o rozłożenie na raty zaproponować inne zabezpieczenie: poręczenie, weksel, gwarancję bankową, przewłaszczenie na zabezpieczenie itd. (urząd jednak nie musi się na to zgadzać). W przypadku braku jakiegokolwiek zabezpieczenia organ administracji nie uwzględni wniosku o rozłożenie na raty. Osoba, która podzieliła swoją nieruchomość i sprzedała wydzielone działki przed wydaniem decyzji o opłacie adiacenckiej, nadal jest zobowiązana do jej zapłaty. Obowiązek ten nie przechodzi na nabywców. Podstawa prawna tekstu: ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( DzU nr 102, poz. 651 z późn. zm.) Opłatę oblicza się na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego wykonanej na zlecenie zarządu gminy. Określa on wartość nieruchomości przed podziałem i po nim według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wydzielono działki pod drogi publiczne lub pod ich poszerzenie, nie bierze się pod uwagę ich powierzchni przy określaniu wartości nieruchomości zarówno przed podziałem, jak i po nim. Obowiązek wniesienia opłaty adiacenckiej powstaje po upływie 14 dni od terminu, w którym decyzja o ustaleniu tej opłaty stała się ostateczna. Na wniosek właściciela nieruchomości opłata może zostać rozłożona na raty na okres maksymalnie dziesięciu lat. Rozłożenie na raty nie może nastąpić z urzędu. Wysokość poszczególnych rat i terminy płatności powinny zostać określone w decyzji o ustaleniu opłaty. Należność gminy z tytułu rozłożenia opłaty adiacenckiej na raty podlega zabez pieczeniu, w tym przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości (decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej). Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości może we wniosku o rozłożenie na raty zaproponować inne zabezpieczenie: poręczenie, weksel, gwarancję bankową, przewłaszczenie na zabezpieczenie itd. (urząd jednak nie musi się na to zgadzać). W przypadku braku jakiegokolwiek zabezpieczenia organ administracji nie uwzględni wniosku o rozłożenie na raty. Osoba, która podzieliła swoją nieruchomość i sprzedała wydzielone działki przed wydaniem decyzji o opłacie adiacenckiej, nadal jest zobowiązana do jej zapłaty. Obowiązek ten nie przechodzi na nabywców. Podstawa prawna tekstu: ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( DzU nr 102, poz. 651 z późn. zm.) Data publikacji: Nie trzeba od razu wydzielać działek gruntu pod drogi publiczne! We wniosku o podział nieruchomości nie trzeba koniecznie wydzielać działek gruntu pod drogi publiczne, mimo że takie jest przeznaczenie części dzielonej nieruchomości. Urząd może odmówić zatwierdzenia takiego podziału tylko wtedy, gdy nowe (po podziale) działki gruntu nie będą spełniały planistycznych parametrów ich zagospodarowania w tej ich części, która znajduje się poza obszarem przeznaczenia pod drogi publiczne. Na przykład jeżeli zgodnie z planem miejscowym minimalna wielkość powierzchni działki przeznaczonej pod zabudowę mieszkaniową wynosi 1000 m2, to w przypadku gdy cała działka projektowana do wydzielenia ma właśnie 1000 m2, ale jej część jest przeznaczona pod drogę publiczną – działka ta nie spełnia kryterium planistycznego. Wniosek o podział zostanie odrzucony. W ten sposób można będzie nadal władać gruntem, na którym w przyszłości ma powstać droga (oczywiście do czasu, gdy gmina lub inny podmiot nie przystąpi do pozyskiwania gruntów pod drogę). Właściciel gruntu, którego część jest przeznaczona pod drogę, jest jednak ograniczony w sposobie korzystania i rozporządzania swoją nieruchomością. Na przykład może nie dostać zgody na jej ogrodzenie w całości, a poza tym gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości przeznaczonych w planie miejscowym na cele publiczne. Wydaje się więc, że wydzielenie działek przeznaczonych pod drogę od razu przy podziale jest jednak korzystniejsze dla właściciela nieruchomości. Przemawia za tym też możliwość uzyskania odszkodowania, którego wysokość można negocjować.
Maksymalne stawki podatku od nieruchomości wzrosną w 2023 r. o ok. 12 proc. Na ile odczują to mieszkańcy, ustali indywidulanie każda gmina. Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, stawki podatku od nieruchomości ustala w uchwale rada gminy lub miasta. Stawki nie mogą jednak przekroczyć ustawowego maksimum.Kompleksowo prowadzimy postępowania dotyczące odszkodowania za działki pod drogi oraz kiedy wywłaszczenie nastąpiło w innej formie. Pomoc prawna w zakresie: Odszkodowanie za wywłaszczenie działki pod drogę na skutek za wywłaszczenie nieruchomości na cele za działkę wydzieloną pod drogę na skutek wydania decyzji ZRID (specustawa drogowa).Sprawy w zakresie odszkodowania za działki wywłaszczone na podstawie nieobowiązujących ustaw. Najczęstsze formy wywłaszczenia Najczęściej spotykanym sposobem wywłaszczenia nieruchomości jest wydzielenie działki pod drogę publiczną. Mało kto zdaje sobie sprawę, że już samo dokonanie podziału geodezyjnego, w wyniku którego wydzielona została działka pod drogę publiczną, powoduje, że działka przechodzi na własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (gminy lub powiatu). Podobnie w przypadku wydania decyzji ZRID. Już samo jej wydanie powoduje, że działka (lub jej część) przechodzi na własność odpowiedniej jednostki. To już w tym momencie powstaje skutek wywłaszczenia nieruchomości. W tej samej chwili powstaje obowiązek zapłaty odszkodowania na rzecz byłego właściciela nieruchomości. Wysokość odszkodowania za wywłaszczenie W momencie, w którym decyzja o podziale, decyzja ZRID lub inna decyzja o wywłaszczeniu stanie się ostateczna osoba pozbawiona własności nabywa prawo do odszkodowania za utraconą własność. Działania w tej kwestii powinien podjąć organ reprezentujący podmiot, na rzecz którego nastąpiło wywłaszczenie. Jednak nie zawsze tak jest. Prawo do odszkodowania za wywłaszczenie gruntu jest jednym z podstawowych praw uregulowanych w samej Konstytucji RP (art. 21 ust. 2). Prawo do słusznego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości wynika również z innych aktów prawnych. Przede wszystkim należy wskazać tutaj na Europejską Konwencję Praw Człowieka czy Kartę Praw Podstawowych UE. Wypłata odszkodowania to obowiązek władz publicznych, a nie wyłącznie uprawnienie podmiotu, który utracił własność. Podjęcie działań po stronie odpowiedniego organu powinno nastąpić niezwłocznie po wywłaszczeniu. Tyle w teorii. W rzeczywistości osoba, której nieruchomość została wywłaszczona musi sama podejmować działania zmierzające do uzyskania rekompensaty. Często jest to bardzo trudna droga. Z naszych obserwacji wynika, że w znakomitej większości przypadków byli właściciele wywłaszczonych nieruchomości muszą samodzielnie podejmować starania zmierzające do uzyskania odszkodowania. Podmioty obowiązane do zapłaty odszkodowania bardzo często podejmują działania zmierzające do uniknięcia tego obowiązku. W innych przypadkach skutecznie odsuwają wykonanie tego obowiązku w czasie – nawet o wiele lat. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości nieruchomości Dlatego bardzo ważna jest merytoryczna wiedza na temat zasad sporządzania opinii (operatów szacunkowych) w przedmiocie ustalenia wartości nieruchomości. To od tej opinii zależy, jakie ostatecznie odszkodowanie zostanie ustalone. Naszą rolą jest zadbanie o prawidłową wysokość odszkodowania. Często spotykamy się z zaniżonymi propozycjami odszkodowania za wywłaszczony grunt, kiedy odszkodowanie ustalane jest w drodze rokowań (negocjacji). Równie często można spotkać zaniżone wartości nieruchomości wynikające z operatów szacunkowych sporządzonych przez rzeczoznawców na zlecenie organów administracji. Niemal w każdej sprawie, którą prowadzimy, udaje nam się istotnie podnieść wartość wypłaconego odszkodowania za działkę. Często na skutek naszych działań ustalone odszkodowanie jest kilkakrotnie wyższe niż pierwotnie proponowane. Radca prawny radzi: Zaliczka na poczet odszkodowania – 70%. Kompleksowe działanie gwarantuje sukces W zakresie współpracy zapewniamy pełną obsługę w zakresie powierzonej sprawy. Nasze działania skupiają się nie tylko na prowadzeniu sprawy dotyczącej samego odszkodowania. W niemal każdej ze spraw prowadzimy kilka, a nawet kilkanaście różnych postępowań. Dopiero suma tych postępowań składa się na końcowy efekt. Do postępowań tych należy zaliczyć między innymi: prowadzimy rokowania (negocjacje) w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania;regulujemy stan prawny nieruchomości;prowadzimy postępowania administracyjne w przedmiocie ustalenia odszkodowania;reprezentujemy naszych klientów w postępowaniach odwoławczych (często więcej niż jeden raz);składamy skargi do sądu administracyjnego (Wojewódzki Sąd Administracyjny);sporządzamy skargi kasacyjne oraz reprezentujemy klientów przed Naczelnym Sądem Administracyjnym;inicjujemy i prowadzimy postępowania wpadkowe – np. na skutek ponagleń lub skarg na bezczynność lub przewlekłość organów administracji (bardzo często spotykane postępowania). Wszystkie działania są prowadzone w ramach jednego, z góry umówionego wynagrodzenia. Wynagrodzenie od sukcesu Zasadą naszej kancelarii w tego typu sprawach jest to, że nasze wynagrodzenie uzależnione jest w głównej mierze od faktycznego sukcesu naszego klienta. Zasadnicza część wynagrodzenia uzależniona jest od wysokości faktycznie uzyskanego i już wypłaconego odszkodowania. Stanowi ona niewielką część odszkodowania, która uzależniona jest od poziomu skomplikowania sprawy oraz wielkości kwoty odszkodowania. Takie rozwiązanie nas motywuje najlepiej. Tobie daje komfort, że odszkodowanie za wywłaszczenie będzie najwyższe Dzięki wynagrodzeniu powiązanemu z sukcesem (wysokość odszkodowania) masz pewność, że w interesie naszej kancelarii jest uzyskanie najwyższego odszkodowania. Podobnie w przypadku czasu trwania postępowania – skoro nasze wynagrodzenie jest uzależnione od faktycznych efektów staramy się, żeby postępowania trwały możliwie najszybciej i skutecznie. Dzięki temu masz komfort, że troszczymy się o Twoje interesy. Zasady współpracy zapewniają maksymalne wysokości odszkodowania. Uważamy, że korzyści ze współpracy znacznie przewyższają wypracowane wynagrodzenie. Ponadto skuteczność działania istotnie wpływa na szybkość wypłaconego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. Nie ma znaczenia kiedy działka pod drogę została wydzielona ani też, czy jest jeszcze Twoją własnością Zobowiązania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości, co do zasady, nie ulegają przedawnieniu. Nie ma więc znaczenia kiedy wydzieliłeś działkę – mogło to być nawet 15 lat temu. Albo znacznie więcej. „Odszkodowanie za działkę pod drogę bez przedawnienia” – artykuł. Ponadto nie ma też znaczenia czy działka, która została przez Ciebie wydzielona pod drogę publiczną jest jeszcze Twoją własnością. Może być tak, że jej własność nieruchomości została przeniesiona na inny podmiot lub nawet została nieodpłatnie przekazana gminie. Mimo to odszkodowanie może być należne, a uprawnioną do jego otrzymania jest ta osoba, która była właścicielem nieruchomości w momencie jej podziału (wywłaszczenia). Wypełnij formularz i poznaj zdanie ekspertów w Twojej sprawie Poznaj zdanie ekspertów, którzy od lat specjalizują się w postępowaniach dotyczących odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.
Bez spełnienia któregoś z tych warunków wydzierżawienie gruntu nie jest możliwe. Ustawodawca dodał, że uchwała rady gminy jest wymagana również, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony
Inwestorzy budujący dom poza miastem często mają problem z drogą dojazdową do działki. O tym, kto powinien zająć się jej budową, decyduje to, czyją własnością jest grunt, przez który ma droga przebiegać. W przypadku drogi wewnętrznej za jej budowę i modernizację odpowiada właściciel gruntów, przez które ta droga przebiega. Kiedy drogę nazywamy wewnętrzną? Zgodnie z Ustawą o drogach publicznych (art. 8) droga wewnętrzna to taka, która jest wytyczona na gruncie należącym do właściciela nieruchomości lub na gruntach właścicieli będących sąsiadami. Drogami wewnętrznymi są bowiem drogi, parkingi oraz place niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg. Kto zatem odpowiada za jej budowę, przebudowę, remont, utrzymanie oraz oznakowanie? Odpowiada za nie zarządca terenu, a gdy nie jest wyznaczony – właściciel gruntu. W związku z tym ponosi on wszystkie koszty związane z budową drogi oraz jej późniejszymi remontami. Do zarządcy lub właściciela terenu należy także oznakowanie połączeń drogi wewnętrznej z drogą publiczną, a także utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem połączeń. Jeśli chodzi natomiast o nazwę drogi wewnętrznej, to nadaje ją rada gminy. Podjęta uchwała wymaga jednak zgody pisemnej właścicieli gruntów, przez które droga przebiega. Formalności związane z budową drogi wewnętrznej Możliwość wytyczenia drogi dojazdowej oraz jej lokalizacji względem istniejących zabudowań powinna być uwzględniona w Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub – w przypadku jego braku – w wydanej przez gminę decyzji o warunkach zabudowy. Budowa drogi wewnętrznej wymaga pozwolenia na budowę i złożenia stosownej dokumentacji u właściwego miejscowo starosty. Dopiero po uzyskaniu pozwolenia można przystąpić do budowy drogi. W rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zawarte są szczegółowe warunki techniczne związane z budową dróg dojazdowych. Zgodnie z nimi szerokość jezdni nie może być mniejsza niż 3 m. Należy także zapewnić dojazd i dojście umożliwiające dostęp do drogi publicznej odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Poza tym należy dostosować takie parametry drogi jak szerokość, promienie łuków dojazdów, nachylenie podłużne i poprzeczne czy nośność nawierzchni do wymiarów gabarytowych, ciężaru całkowitego oraz warunków ruchu pojazdów, których dojazd tą drogą jest konieczny. Inne warunki, które droga musi spełniać, może opisywać decyzja o pozwoleniu na jej budowę. Połączenie drogi dojazdowej z drogą publiczną Ponieważ każda droga dojazdowa musi być połączona z drogą publiczną. Jeśli taki zjazd dotychczas nie istniał, konieczne jest uzyskanie zezwolenia na lokalizację zjazdu na drogę publiczną. W przypadku gdy dotychczasowy zjazd nie spełnia wymagań planowanej inwestycji, trzeba wystąpić o zezwolenie na jego przebudowę. Decyzje wydaje właściwy zarządca drogi publicznej, a więc Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w przypadku dróg krajowych, zarząd województwa – dla dróg wojewódzkich, zarząd powiatu – dla dróg powiatowych, wójt, burmistrz lub prezydent miasta – dla dróg gminnych. Gmina właścicielem drogi Widzimy zatem, że budowa drogi i jej utrzymanie wymaga spełnienia wielu wymagań formalnych oraz przeznaczenia środków finansowych, które musi zapewnić właściciel gruntu, przez który droga przebiega. Jedynie w przypadku, gdy droga jest własnością gminy, obowiązki związane z budową zostają na nią przeniesione. Zatem szybkość realizacji prac związanych z budową drogi i jej remontami będzie zależała od posiadanych środków oraz priorytetów wyznaczonych przez gminę. Proponowane dla Ciebie Wycena gruntów pod drogi w świetle ustawy o gospodarce nieruchomościami jest niewystarczająco precyzyjnie opisana w przepisach i co za tym idzie różnie interpretowana przez rzeczoznawców majątkowych. Podstawowym artykułem w opiniowanym przypadku jest art. 112 uogn odnoszący się do wywłaszczenia nieruchomości: Art. 112. 1. Biuro planowania i rozwoju mojego miasta nakazało mi w liniach rozgraniczających cofnąć ogrodzenie na poszerzenie drogi. Razem z sąsiadami, przy aprobacie gminy, zbudowaliśmy tę drogę. Gmina przejęła od nas już wybudowaną drogę, ale nadal nalicza mi podatek od oddanego jej terenu. Jak należy ostatecznie załatwiać tę sprawy i jakie dokumenty trzeba złożyć, żeby wyłączyć z całej mojej działki część oddaną gminie? Właściciel gruntu z przejętą drogą Podstawowe znaczenie ma stan prawny – kto jest właścicielem gruntu, który został przejęty przez określoną gminę. Niestety, zdarza się, że po zmianie właściciela nieruchomości w związku z drogami publicznymi nadal dochodzi do naliczania podatku (np. podatku od nieruchomości lub podatku rolnego) oraz żądania zapłaty podatku od byłego już właściciela gruntu, którego właścicielem stał się zarządca danej drogi publicznej (zarządcą takim może być np.: gmina, powiat). Takie nieprawidłowości – bo trudno o inne określenie dla żądania podatku „gruntowego” od byłego właściciela danego gruntu – mają różne przyczyny. Część z nich dotyczy jakości pracy urzędników lub sposobu zarządzania biegiem spraw. Dość często urzędnicy zachowują się racjonalnie z perspektywy indywidualnej – zajmują się tylko tym, co im powierzono; jest to racjonalne nie tylko ze względów pracowniczych (za pracę należy się zapłata), ale także z uwagi na zagrożenie odpowiedzialnością (przynajmniej dyscyplinarną) za „przekroczenie uprawnień”. Niekiedy ktoś jest na urlopie lub na zwolnieniu i nie wyznaczono zastępcy, niekiedy zaś nie wyznaczono nikogo do danego zakresu zadań. W niektórych urzędach pracownicy są przeciążeni pracą i zwyczajnie po ludzku nie dają rady; całkiem niedawno widziałem ogłoszenie o naborze na stanowisko urzędnicze, na którym pracownik samorządowy (z zakresu „opieki społecznej”) powinien nie tylko przeciwdziałać biedzie w miasteczku, ale także zajmować się zagadnieniami dotyczącymi ksiąg wieczystych (a w ogłoszeniu zapomniano o ewidencji gruntów i budynków) oraz… okolicznościowym ozdabianiem przestrzeni publicznej (np. rynku). Zdarza się „oszczędzanie” (a nawet wprost dziadowanie) na kosztach związanych z opłatami sądowymi (dotyczącymi wpisów w księgach wieczystych). Czasami jakiś urzędnik liczy na dochody z nienależnych podatków. Klasyfikacji nieruchomości i naliczanie podatku Część przyczyn ma charakter systemowy. W Polsce nadal działa podwójny system oficjalnego ewidencjonowania nieruchomości – księgi wieczyste oraz ewidencja gruntów i budynków; w dodatku każdy z tych „systemów” podporządkowany jest innemu ministrowi: prowadzenie ksiąg wieczystych Ministrowi Sprawiedliwości, zaś ewidencja gruntów i budynków Ministrowi Infrastruktury i Budownictwa. Niedawno dowiedziałem się, że Geoportal (dane z ewidencji gruntów i budynków dostępne on-line) ma zostać przekazany do zakresu właściwości Ministra Cyfryzacji) – bałagan, a nawet chaos, może się powiększyć. Z tym wiąże się mentalność; masa ludzi – w tym urzędników bardzo ważnych instytucji centralnych – tak mocno przyzwyczaiła się do aktualnego stanu rzeczy, że wprost nie wyobraża sobie jednolitego katastru nieruchomości (utworzonego dość dawno temu np. w Republice Czeskiej); rozmowy z urzędnikami są bardzo trudne. Zachęcam do postulowania rozwiązania tego problemu także w instytucjach centralnych. Poza Rzecznikiem Praw Obywatelskich (który problemy dotyczące nieruchomości zna), na pierwszy plan wysuwa się Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa z Departamentem Gospodarowania Nieruchomościami na czele (proponuję sprawdzić dane kontaktowe w sieci). Ewidencja gruntów i budynków Prawdopodobnie urzędnicy „od podatków” bazują na danych z ewidencji gruntów i budynków, a może także na danych z ksiąg wieczystych; trzeba by zapytać, bo bywa różne – zdarza się (zwłaszcza w urzędach niewielkich gmin) nawet wystawianie nakazów płatniczych na podstawie jakiegoś zeszytu z notatkami (np. dotyczącymi tego, kto płaci podatek od gruntów o nieaktualnym stanie prawnym, np. z uwagi na brak „postępowań spadkowych”). Zaskarżenie naliczania podatku Oczywiście, samą decyzję podatkową (nakaz płatniczy) należy zaskarżyć – najlepiej przedstawiają (np. jako załączniki do odwołania) odpisy albo kopie (ale odpisy mają większe znaczenie dowodowe) dokumentu (np. decyzje administracyjne) w celu udowodnienia, że dana powierzchnia gruntu przestała należeć do Pana, a więc bezzasadne jest domaganie się płacenia przez Pana podatku (np. podatku od nieruchomości) w związku z gruntem, którego Pan przestał być właścicielem. Być może taka argumentacja okazałaby się skuteczna już przed wystawieniem nakazu zapłaty – gdyby Pan (na piśmie i w sposób dający się udowodnić) przedstawił dowody dotyczące zmian „na gruncie” lub złożył nową deklarację podatkową. Różne są podstawy prawne zmian własności gruntu w związku z funkcjonowaniem dróg publicznych. W przypadku bardzo wielu dróg dochodzi do tego na podstawie artykułu 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami – być może tak stało się także z odnośnym gruntem (co proponuję sprawdzić). Także w gminach (i to w związku z przebudową lub rozbudową dróg gminnych) stosowana jest tak zwana specustawa drogowa. Podstawa prawna powinna być wskazana w decyzji administracyjnej (decyzjach administracyjnych). Pan – jako strona postępowania (dotyczącego „pasa gruntu pod drogę”) – powinien mieć możność zapoznania się z aktami odnośnego postępowania; minął jakiś czas od prowadzenia tamtego postępowania, więc proponowałbym wcześniej ustalić czas i miejsce zapoznawania się z aktami administracyjnymi (np. w jakimś archiwum urzędu). Zmiany w księgach wieczystych Proszę sprawdzić, czy dokonano właściwych zmian w księgach wieczystych; przydać się może także skorzystanie z Geoportalu (by zobaczyć układ działek ewidencyjnych). Czasami zdarza się tak, że administracja publiczna zgłasza określone zmiany wyłącznie odnośnie swych własnych nieruchomości, ale brakuje zgłoszeń w związku z nieruchomościami prywatnymi (np. pomniejszonymi w związku z rozbudową pasa drogowego). Do tego dochodzi dominujący w sądowych wydziałach ksiąg wieczystych wymóg wnioskowania „o wszystko” – nawet w przypadku okoliczności, które na tak zwany zdrowy rozum powinny być uwzględniane z urzędu. Być może przyjdzie Panu zawnioskować w sądowym wydziale ksiąg wieczystych o dokonanie zmian we właściwej księdze wieczystej – byłoby to łatwiejsze, jeśli dokonano już zmian w ewidencji gruntów i budynków. W przypadku zauważenia poważniejszych nieprawidłowości proponuję zgłaszać problemy organom nadzorczym – właściwym ministrom oraz wojewodzie (mającemu kompetencje nadzorcze wobec samorządu terytorialnego). Proszę sprawdzić, czy wydano decyzję administracyjną o odjęciu Panu własności (opinia nie jest decyzją administracyjną) np. decyzję wydaną na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami albo decyzję wydaną na podstawie przepisów tak zwanej specustawy drogowej. Podstawowe znaczenie ma to, kto jest aktualnie właścicielem (Pan, czy określony podmiot publiczny) – samo przestawienie płotu nie oznacza zmiany granic miedzy nieruchomościami. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Droga publiczna, procedura wykupu i rygor natychmiastowej wykonalności. Odszkodowania za przejęcie nieruchomości pod budowę drogi krajowej. Wysokość odszkodowania. Uprawienie do lokalu zamiennego i obowiązek wykupu reszty nieruchomości. Ograniczenie praw do nieruchomości przysługujących właścicielowi.Rozwój infrastruktury drogowej powoduje, że niektóre nieruchomości będące w posiadaniu prywatnych podmiotów znajdują się w obszarze planowania nowych inwestycji drogowych. Odpowiednie organy (w zależności od charakteru inwestycji drogowej) zawiadamiają wówczas o wszczęciu postępowania na podstawie Ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Oczywiście przejęcie takiej nieruchomości bądź jej części następuje za odpowiednią odpłatnością. Czy wypłacone w ten sposób odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości podlega opodatkowaniu? Odpowiedź znajduje się poniżej. Realizacja inwestycji drogowej – podstawa prawna Przed przystąpieniem do wykonania danej inwestycji drogowej muszą zostać podjęte działania mające na celu uzyskania gruntów pod ich budowę. Zgodnie z art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego (art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy). Na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6 przedmiotowej ustawy, stają się z mocy prawa: własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych; własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych – z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. W myśl art. 12 ust. 4a powołanej ustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa wyżej, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Odszkodowanie za nieruchomości przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nich ograniczone prawo rzeczowe. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Wyliczenie źródeł przychodu wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT ma jedynie charakter przykładowy. O otwartym charakterze powyższego katalogu świadczy fakt, że źródłami przychodów na gruncie PIT mogą być również „inne źródła”. Do tej kategorii należy zatem zaliczyć wszystkie te przychody, które nie są wymienione w pkt 1–8. Jednakże nie wszystkie odszkodowania, mimo że stanowią przychód, objęte są podatkiem PIT. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu. Mimo że w ww. przepisie brakuje sformułowania o odszkodowaniu tytułem przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej, zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami. Wobec tego odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej ustalane i wypłacane jest zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, tym samym objęte jest zwolnieniem z podatku PIT. Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 10 sierpnia 2020 roku, „Według art. 112 ust. 1 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji. Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna (art. 121 ust. 1 ww. ustawy). Z powyższych przepisów wynika, że wywłaszczenie nieruchomości przeznaczonej pod budowę dróg publicznych stanowi wywłaszczenie na cele publiczne. Wywłaszczanemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie, którego zasady ustalania oraz wypłaty określa ustawa o gospodarce nieruchomościami”. Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT ma na celu zapewnienie ochrony interesów właściciela nieruchomości, w przypadku gdy – niezależnie od jego woli – następuje ingerencja w prawo własności tej nieruchomości polegająca na pozbawieniu właściciela tego prawa lub jego ograniczeniu. Sytuacja taka dotyczy konieczności zbycia nieruchomości z uwagi na planowane wywłaszczenie w związku z realizacją celów publicznych. To, czy zbycie nieruchomości nastąpi w drodze umowy cywilnoprawnej w ramach procesu pozyskiwania nieruchomości na cele publiczne objęte zakresem zamówienia publicznego, czy też w drodze wywłaszczenia, nie ma znaczenia dla zakresu zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Wykładnia gramatyczna oraz celowościowa ww. przepisu pozwala na przyjęcie, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości na cele publiczne związane z budową sieci elektroenergetycznych uzyskany przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego będzie wolny od opodatkowania, z zastrzeżeniem ograniczenia określonego w zdaniu drugim art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT. Nie można zgodzić się z poglądem, że zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 29 obejmuje swoim zakresem przedmiotowym środki finansowe stanowiące cenę uzyskaną z odpłatnego zbycia przez właściciela nieruchomości w trybie art. 13 ust. 3 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych jako pozostałej po wywłaszczeniu („nieruchomości resztującej”) – wyrok NSA w Warszawie z 28 lipca 2016 roku, II FSK 1766/14. Powyższy wyrok dotyczy sytuacji, gdzie dotychczasowy właściciel postanowił sprzedać na rzecz organu samorządu pozostałą część nieruchomości, która nie zostanie zajęta na rzecz realizacji inwestycji drogowej. Wówczas kwota wypłacona na podstawie umowy sprzedaży tzw. nieruchomości resztowej nie jest zwolniona z podatku PIT jako odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej. Przykład 1. Pan Jan jest właścicielem nieruchomości gruntowej o powierzchni 20 arów. W stosunku do jego nieruchomości została wydana decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Organ samorządu wskazał, że przejmuje 17 arów i za ten fragment nieruchomości panu Janowi zostało wypłacone odszkodowanie w wysokości 100 000,00 zł. Pan Jan postanowił sprzedać na rzecz organu samorządu pozostałe 3 ary z uwagi na fakt, że jest to niewielki fragment gruntu i stracił on dla niego gospodarcze znaczenie. Zawarł z organem samorządu umowę sprzedaży 3 arów gruntu za kwotę 10 000,00 zł. Czy przedmiotowa kwota otrzymana tytułem zbycia części nieruchomości (10 000,00 zł) podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT? Przychód uzyskany ze sprzedaży na podstawie umowy cywilnoprawnej części nieruchomości pozostałej po wywłaszczeniu nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT, umowa cywilnoprawna, której mocą dochodzi do zbycia „nieruchomości resztowej” nie może być bowiem utożsamiana z umową odpłatnego zbycia na cele uzasadniające wywłaszczenie. To właściciel podejmuje decyzję o sprzedaży „resztówki”, zawierając umowę cywilnoprawną. Skoro nie dojdzie do wywłaszczenia w drodze decyzji pozostałej części nieruchomości („resztówki”), to przy jej sprzedaży nie ma mowy o celach uzasadniających wywłaszczenie, skoro samo wywłaszczenie miało miejsce wcześniej.Sprzedaż gruntów rolnych nie jest również działalnością rolniczą, która może być zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT. Stawka podatku VAT w przypadku sprzedaży gruntu rolnego przeznaczonego pod zabudowę wynosi 23%. Przechodząc do podsumowania, wskazać możemy, że sprzedaż gruntów o przeznaczeniu rolnym Rozwój budownictwa drogowego w Polsce powoduje, że coraz częściej grunty zabierane są właścicielom. Otrzymują oni wówczas stosowne odszkodowania. Podatnicy, którzy otrzymają odszkodowanie za wywłaszczenie, zastanawiają się, czy podlega ono opodatkowaniu podatkiem VAT. Co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), dalej jako „ustawa o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Ponadto przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie; wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione; wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej; wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta; ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego; oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste; zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6. Ponadto, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. W takim przypadku odszkodowanie za wywłaszczenie otrzymane od organu państwowego stanowi wynagrodzenie za towar. Mamy tutaj bowiem sytuację z przeniesieniem z nakazu organu władzy publicznej własności towarów w zamian za odszkodowanie. Tym samym powyższa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy jednak pamiętać, że sprzedaż gruntów nie zawsze jest nim opodatkowana. Definicja terenów budowlanych Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym itp. Odszkodowanie za wywłaszczenie - zwolnienie terenów budowlanych Generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., niebędących terenami budowlanymi – są zwolnione od podatku VAT. W tym miejscu należy nadmienić, że dla dostawy nieruchomości niezabudowanych, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT. Dokonana powyżej analiza przepisów jednoznacznie wskazuje, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania z ww. zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów, jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane. Przy czym o tym, że dany teren jest terenem budowlanym, przesadzają zapisy w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy. Natomiast warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustaw o VAT jest konieczność wykorzystywania towarów będących przedmiotem dostawy wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług, przy jednoczesnym braku prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów. Plan zagospodarowania przestrzennego dla gruntów przeznaczonych pod obwodnicę W przypadku przeznaczenia gruntów pod budowę obwodnicy, mimo że w planach przeznaczone są one pod inne cele, np. rolnicze, z mocy ustawy stają się gruntami przeznaczonymi pod zabudowę. Powyższe potwierdza wyrok WSA w Opolu z 22 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Op 162/15: Z przedstawionych zatem powodów przyjąć należy, że w przypadku realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzja wojewody o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a specustawy, zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 upzp. Zgodnie z art. 12 ust. 4 specustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w jej art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Uwzględniając też treść art. 11i ust. 2 specustawy, zgodnie z którym w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stwierdzić trzeba, że ostateczna decyzja wojewody, na mocy której zezwolono na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie obwodnicy miasta przesądza o charakterze wywłaszczonych gruntów, jako przeznaczonych pod zabudowę i to nawet w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, gdy dotychczasowe przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego tego gruntu było inne. Z chwilą gdy przedmiotowa decyzja zezwalająca na realizację obwodnicy z wykorzystaniem gruntów skarżącej Gminy stała się ostateczna, nastąpiła zmiana przeznaczenia tych wywłaszczonych gruntów, bowiem zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) droga jest budowlą (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Ol 632/14). Reasumując, dostawa gruntów dokonana w formie przejęcia na rzecz organu państwowego w zamian za odszkodowanie za wywłaszczenie stanowi dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Ponadto dostawa gruntów jako przeznaczonych pod zabudowę nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Tym samym powyższa dostawa zostanie opodatkowana według stawki podstawowej w wysokości 23%. . 33 450 151 319 120 9 114 126